Skarby Mazur Zachodnich – jedyne, niepowtarzalne
W pobliskiej Ostródzie bierze swój początek jedyny w świecie kanał z pochylniami zwany kanałem Ostródzko-Elbląskim.
Kanał Ostródzko-Elbląski jest sztandarową atrakcją turystyczną, nie tylko zachodniomazurską, ale warmńsko-mazurską, a nawet – polską. Tak wysoka ranga tego systemu szlaków wodnych wynika z unikalności jego rozwiązań w skali światowego budownictwa hydrotechnicznego. Budowany w latach 1844-1881 dla celów gospodarczych – funkcjonuje do dziś wprawiając w podziw turystów. Jest dziełem kultury materialnej i myśli technicznej oraz pomnikiem dziedzictwa cywilizacyjnego.
Kanał Ostródzko-Elbląski jest jedynym w Europie kanałem, z czynnym – ponad 120-letnim – systemem lądowego przewozu statków. Cztery śluzy i pięć pochylni, służących pokonaniu niemal 100-metrowej różnicy poziomów wód pomiędzy mazurskim jeziorem Pniewo a żuławskim jeziorem Drużno, to najoryginalniejsze z rozwiązań, które wyróżniają ten XIX-wieczny cud techniki. Pochylnie, to najbardziej niespotykane urządzenia sprawiające, że statki poruszają się po lądzie pod górę i z góry, na specjalnych szynowych platformach napędzanych kołami wodnymi. Działanie pochylni można podziwiać na terenie gminy Pasłęk i Rychliki, (powiat elbląski). Cały szlak składa się z trzech odcinków głównych o łącznej długości 130 km oraz z wielu odgałęzień wodnych, obejmujących jeziora i żeglowne odcinki rzek. Najdłuższy z nich łączy Ostródę z Elblągiem (stąd nazwa), drugi – Miłomłyn z Iławą, a trzeci – Ostródę ze Starymi Jabłonkami. Poprzez rzekę Elbląg i Zalew Wiślany kanał łączy Morze Bałtyckie z Mazurami.
Pole bitwy pod Grunwaldem – w okolicach wsi Grunwald, na terenie gminy o tej samej nazwie (w powiecie ostródzkim) – miejsce związane z wyjątkowym wydarzeniem w historii Polski. Tutaj, 15 lipca 1410 roku, w jednej z największych bitew średniowiecznej Europy, stoczonej między wojskami krzyżackimi i polsko-litewskimi, te ostatnie odniosły spektakularne zwycięstwo, mimo liczebnej i zbrojnej przewagi przeciwnika. Fakt ten upamiętnia obecnie, górujący nad polami pomnik, u stóp którego znajduję się muzeum bitwy. W każdą rocznicę, w tym historycznym miejscu odbywają się ogromne widowiska kostiumowo-batalistyczne z udziałem tysięcy rycerzy (bractw rycerskich całej Europy) i dziesiątków tysięcy turystów.
Zamek gotycki w Ostródzie, oprócz swych historycznych tajemnic, oferuje wiele imprez kulturalnych w sezonie letnim, gdyż mieści się tam Ostródzkie Centrum Kultury, galeria plastyczna i muzeum.
W Ostródzie i okolicach można znaleźć ponadto wiele pięknych perełek architektury świeckiej i sakralnej, wśród których niemało pięknych zespołów dworsko-pałacowych i folwarcznych – dawnych siedzib ziemiańskich pruskiej i polskiej szlachty.
Naturalne warunki przyrodniczo-geograficzne sprawiają, że znajdują się tu wspaniale tereny spacerowe, wielkie kompleksy leśne, rezerwaty przyrody.
Największe wzniesienie na Warmii i Mazurach – Góra Dylewska (312 m n.p.m.) – znajduje się nieopodal Ostródy, w Parku Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich.
Jeziora, rzeczki i strumienie sprzyjają organizacji wycieczek pieszych, rowerowych i kajakowych, jaździe konnej, grzybobraniu i polowaniom. Rybne jeziora Szeląg Mały i Wielki zachęcają do wędkowania i żeglowania.
Atrakcje sąsiednich krain
Pobyt na Mazurach Zachodnich można wzbogacić jednodniowymi wycieczkami do innych ciekawych miejsc na Warmii, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, Mazowszu, Powiślu, Żuławach czy Pomorzu (w promieniu do 150 km).
Warmia – Gietrzwałd – największe warmińskie Sanktuarium Maryjne Również w Gietrzwałdzie znajduje się Karczma Warmińska słynąca z tradycyjnych regionalnych potraw i biesiad warmińskich oraz żydowskich.
Stolica Regionu (województwa) Warmińsko-Mazurskiego – Olsztyn zaprasza na swój średniowieczny zamek, w którym przebywał niegdyś słynny astronom Mikołaj Kopernik. Na jego cześć urządzono w Olsztynie planetarium. Na zamku mieści się obecnie regionalne Muzeum Warmii i Mazur. Miasto to jest siedzibą wielu instytucji kultury takich jak teatr, czy filharmonia. Stolicą Warmii jest Lidzbark Warmiński z niezwykle interesującym zabytkiem – zamkiem biskupim. Warmia to również Frombork ze swą słynną katedrą i planetarium – związanymi również z Kopernikiem, to wreszcie Braniewo, Orneta, Reszel i Święta Lipka ze swoją Bazyliką Mniejszą.
Opodal Kętrzyna, w Gierłoży znajduje się słynna smutna pamiątka po II wojnie światowej – zespół bunkrów głównej wojennej kwatery Hitlera zwany „Wilczym Szańcem”.
Na północny wschód od Nidzicy rozpościera się Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, równie bogata i piękna jak Mazury Zachodnie, tym samym zasługująca na odrębną uwagę.
Podążając „siódemką” do Gdańska przejeżdża się przez stolicę „Żuław” – Elbląg, w którym – prócz wielu godnych zwiedzenia miejsc, na szczególną uwagę zasługują: gotycki Kościół Św. Mikołaja z najwyższą w mieście wieżą oraz odtworzona od fundamentów elbląska starówka. Stąd już tylko 33 km. do Malborka (Żuławy Wiślane), gdzie znajduje się słynny zamek krzyżacki, największa forteca zakonu, siedziba wielkiego mistrza – zabytek wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury.
Niespełna 60 km dzieli Elbląg i Malbork od Gdańska – stolicy dużego regionu, zwanego Pomorzem i części większej aglomeracji portowo-nadmorskiej – Trójmiasta (Gdańsk, Sopot, Gdynia).
Od zachodu i południa, Mazury Zachodnie otacza Powiśle, a na nim – Ziemia Chełmińsko-Michałowska – podobnie usiana licznymi świadkami historii z czasów krzyżackich i późniejszych (np.:Kwidzyn, Gniew, Brodnica, Golub-Dobrzyń). Jest to zarazem piękna kraina przyrodniczo-geograficzna – „Pojezierze Brodnickie” z „Brodnickim Parkiem Krajobrazowym”, który warto spenetrować.
Na południowy-wschód od Mazur Zachodnich rozciąga się Mazowsze, którego stolicą jest jednocześnie stolica Polski – Warszawa.
Warto zajechać do Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku, jednego z najstarszych skanesnów w Polsce, zobaczyć obiekty budownictwa ludowego pochodzące z Warmii, Mazur, Powiśla, Barcji, Sambii i Małej Litwy zwanej również Pruską Litwą.
